فهرست كامل روستاها

بنای اولیه بر آن بود كه فهرست كامل روستاهای كشور (و نیز نام شهرها، دهستانها، بخشها و شهرستانها) در این كتاب درج شود. بدین ترتیب كه آخرین تغییراتی كه در مجلدات مختلف كتاب آمده است، در فهرست نهایی بیاید و وابستگی دهستانی، بخشی، شهرستانی و استانی در ردیف مربوط معلوم شود تا جستجوگر علاقه‌مند كه می‌خواهد بداند این یا آن شهرستان یا شهر یا روستا از لحاظ وابستگی به كدام استان تعلق دارد در فهرست الفبایی مربوط این اطلاع را به آسانی به دست آورد.

آنچه در این فهرست بیش از همه اهمیت دارد، فهرست مربوط به روستاهاست كه بیشترین تعداد را از لحاظ نام در بردارد و از جهات متعدد تاریخی، جغرافیایی و حتی زبان‌شناختی دارای اهمیت ویژه است. بدین معنی كه: نخست روستاهایی كه از میان رفته‌اند یا با دیگر روستاها یكی شده‌اند، در این فهرست ملاحظه می‌شوند.

دوم آنكه فهرست با ستون ملاحظاتی كه دارد، نشان خواهد داد كه برای مثال روستای الف ابتدا به شهر یا شهرستان یا استان الف تعلق داشته و سپس بنا به ملاحظاتی این روستا به استان ب منتقل شده است.

سوم آنكه نامهای روستاها كه به صورت الفبایی تنظیم شده است، نشان خواهد داد كه نام یك روستا عیناً در چند شهرستان یا استان آمده است و گهگاه خواننده با شگفتی متوجه می‌شود كه نام یك روستا كه در شمال كشور قرار دارد، عیناً در جنوب و غرب تكرار شده است؛ آن هم نه یك بار كه گهگاه چند بار در جهات اربعه، كه اینها هم دستمایه‌های كم‌نظیری برای مطالعات بعدی خواهد بود.

نكته چهارم كه از لحاظ ادبی و زبانی اهمیت دارد، تعیین زبانی است كه نام روستا به آن زبان ذكر شده است. علاوه بر فارسی دری، قطعاً روستاهای فراوانی به تركی و كردی و برخی گویشها و نیز زبانهای پارسی میانه (پهلوی ساسانی و پهلوی پارتی) و پارسی باستان و اوستایی وجود دارد. قرار گرفتن این واژه‌ها در كنار هم محقق را برای برخی نتیجه‌گیری‌ها، راهنمایی خواهد كرد و شاید برخی از اطلاعات این فهرستها برای واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی نیز قابل استفاده باشد.

تغییر برخی از واژه و پیشنهاد و تصویب واژه‌های جدید برای نام روستاها نیز دلائل متعددی دارد كه در كنار هم قرار گرفتن آنها این دلایل را روشن‌تر و نتیجه‌گیری را آسان‌تر می‌كند. چنانچه لازم باشد برخی فهرستهای مقایسه‌ای و آماری از قبیل تعداد شهرها و … نیز به این بخش اضافه خواهد شد.

فهرستها

در تدوین كتاب، با توجه به فهرستهای موجود در پایان بخشها، افزودن دوباره‌ مجموع این فهرستها در پایان كتاب چندان صواب نمی‌نمود. در نتیجه، برای پرهیز از اضافه كردن حجم كتاب و مواجه شدن با انتقادهایی در این زمینه، ولو ناموجه، راه‌حل ساده و مفیدتری را برگزیدیم و مجموعه‌ این اطلاعات را در لوحی فشرده جای دادیم، این لوح، علاوه بر اطلاعات موردی و مربوط به كتاب حاضر، گنجایش برنامه‌های متعددی را برای پژوهش بعدی دارد.

 

در نهایت، تبویب جلدهای كتاب ایران بدین شكل سامان گرفت:

با توجه به گستردگی دامنه‌ این پژوهش از پیش از ظهور اسلام تاكنون قرار شد كتاب اول را به یك صد سال اخیر (۱۲۸۵شر۱۳۲۴ق ـ ۱۳۸۵ش) و دیگر كتابها را به سالهای قبل از آن (۱۲۲۴ـ۱۳۲۴ق، ۱۰۲۴ـ۱۲۲۴ق، …) اختصاص دهیم. به هر یك از عناوین مختلف نظیر نامها و وظایف و اختیارات مسئولان در حیطه‌ تقسیمات كشوری نیز در كتابی از این مجموعه پرداخته خواهد شد. و هر جلد كتاب با توجه، به گستره و شمار موضوعات، به بخش‌های متعددی تقسیم شده است: جلد اول شامل آذربایجان‌شرقی، آذربایجان‌غربی، اردبیل، و اصفهان؛ جلد دوم شامل ایلام، بوشهر، تهران، و چهارمحال و بختیاری؛ جلد ششم شامل كرمانشاه، كهگیلویه و بویراحمد، گلستان، گیلان و لرستان…

در جواب این سؤال كه چرا آذربایجان‌شرقی و غربی و اردبیل در كنار اصفهان در جلد اول، ایلام و بوشهر… در جلد دوم و … مثلاً خراسان در شرق با خوزستان در جنوب و غرب در یك جلد آمده‌اند؟ باید گفت تنها راهی كه هم به نظم كارها یاری می‌رساند و هم اشكالات و ابهامات دیگری به وجود نمی‌آورد، نظم الفبایی بود و ما هم از این نظم پیروی كرده‌ایم.

جلد ششم علاوه بر مطالب استانهای كرمانشاه، كهگیلویه و بویراحمد، گلستان، گیلان و لرستان شامل مقدمه و بخش تمهید است.

مقدمه: شامل زیرساختهای جامعه‌شناختی نیاز به پژوهش، درباره تقسیمات كشوری و ضرورتهای آن، روش پژوهش، شیوه تدوین، تحلیل منابع و نیز قسمتی از طرح سازمانهای اداری و تقسیمات كشوری در بنیاد ایران‌شناسی است.

[بخش] تمهید: در این بخش، اطلاعاتی درباره محتوای قوانین تقسیمات كشوری داده می‌شود از جمله: قوانین مهم تقسیمات كشوری؛ بررسی كاستیهای این قوانین و برتریهای آنها نسبت به یكدیگر و نسبت به اوضاع اجتماعی و تاریخی جامعه؛ بررسی كالبد و محتوای قوانین از ۱۲۸۶ تا ۱۳۸۵٫ این بخش خواننده را با واژه‌ها، مفاهیم و اشارات بخشهای مختلف، نظیر قانون ۱۲۸۶، قانون ۱۳۱۶، قانون ۱۳۶۲ و غیره، آشنا می‌سازد و از تكرار برخی مطالب مشترك در هر بخش جلوگیری می‌كند، و اشراف بر كل ساختار تقسیمات كشوری را به لحاظ مفهومی میسر می‌نماید. در این قسمت، همچنین محتوای كتابهای جغرافیای مرتبط با تقسیمات كشوری، همچنین محتوای كلی سرشماری‌ها و میزان بهره‌مندی آنها نسبت به دیگر منابع مورد بررسی قرار گرفته است.

بخشهای استانهای سی‌گانه‌: استان‌ها نیز تحت عناوین بخشهای اول، دوم به ترتیب حروف الفبا، در جلدهای مختلفی قرار گرفته‌اند. هر یك از بخشهای مختلف، دربردارنده اطلاعات تقسیمات كشوری یك استان است.

جلد ششم در ادامه جلدهای اول، دوم، سوم، چهارم و پنجم به استانهای كرمانشاه، كهگیلویه و بویراحمد، گلستان، گیلان و لرستان پرداخته است. این جلد دربردارنده بخشهای بیست و سوم تا بیست و هفتم از مجموع كتابهای است. از آنجا كه استانهای كنونی كشور با تجزیه استانهای ده‌گانه ایجاد شده‌اند، ابتدا بنا بود تا نتایج تحقیقات درباره استانهای همجوار در كنار یكدیگر و در یك جلد تنظیم شود تا هم اطلاعاتشان مكمل هم باشد و هم به صورت منطقه‌ای بررسی شوند؛ اما پس از تدوین اولیه، با انتخاب ترتیب الفبایی‌ استانها، هر استان به صورت مستقل بررسی گردید و در صورت نیاز، و خصوصاً برای اجتناب از مطالب تكراری درباره استانهای جدا شده از یكدیگر، به استان مادر (مصدر، منشأ) ارجاع داده شد.

 

مسائلی چند

در اینجا با مسائلی روبرو بودیم: نخست در مورد برخی استانها، همچون آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی و همچنین اردبیل، كه به تناوب به یكدیگر پیوسته یا جدا از هم بوده‌اند. به عنوان نمونه، آذربایجان در سال ۱۳۱۱ به ایالات شرقی و غربی تقسیم شد؛ در سال ۱۳۱۶ تركیب این دو ایالت استان شمال غرب را تشكیل داد و در همان سال، به دو استان سوم و چهارم تقسیم شد؛ چند سال بعد، در سال ۱۳۲۳، استان سوم و چهارم باهم تركیب و بالاخره، در سال ۱۳۳۷ از یكدیگر جدا شدند و استانهای آذربایجان شرقی و آذربایجان‌غربی شكل گرفت. در این مورد، اطلاعات استانهای مورد نظر، تا آخرین تفكیك قطعی، در یك بخش با عنوان آذربایجان بیان شده است، و از سال ۱۳۳۷ به بعد، آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی هر یك در بخشهای مجزا بررسی شده‌اند.

مسئله دیگر، تاسیس برخی استانها در سالهای اخیر است، مانند استانهای اردبیل، قزوین، قم، گلستان، خراسان جنوبی، خراسان رضوی و خراسان شمالی (در سالهای ۱۳۷۲ تا ۱۳۸۳). در این مورد با در نظر گرفتن شهرستانهای اصلی استانهای جدیدالتأسیس، سیر تاریخی تقسیمات كشوری آنها، از ابتدا یعنی از ۱۲۸۵ تا تاسیس و پس از آن پیگیری شدند. درباره استانهای تازه‌تأسیس خراسان، با توجه به تغییر استان و تقسیم آن به طور كامل به سه استان جدید، از روش دیگری باید استفاده می‌شد ـ همان روشی كه در ابتدا از آن، درباره استانهای آذربایجان شرقی و غربی بهره گرفتیم ـ سیر تغییرات تقسیمات كشوری كل استان تا سال ۱۳۸۳ در یك بخش به نام خراسان، و پس از آن، از سال ۱۳۸۳ به بعد برای، هر یك از استانها به ترتیب حروف الفبا در بخشهای مجزا آمد.

در تنظیم اطلاعات و شیوه استقرار استانها، با برخی از استانها مسئله دیگری داشتیم. استانهایی نظیر بوشهر و هرمزگان در دوره‌های مختلف در ساختارهای مختلفی تنیده شده بودند و تشخیص و تنظیم هر یك، مستقل از دیگری، دشوار بود. بوشهر طی دوره‌های مختلف، جزء فارس و با بندرعباس جزء حكومت سواحل خلیج فارس و دریای عمان بود و سرانجام، با چند شهرستان دیگر فرمانداری كل، و در نهایت، استان (بوشهر) شد.

در تنظیم اطلاعات و شیوه استقرار استانها، با برخی از استانها مسئله دیگری داشتیم. استانهایی نظیر بوشهر و هرمزگان در دوره‌های مختلف در ساختارهای مختلفی تنیده شده بودند و تشخیص و تنظیم هر یك، مستقل از دیگری، دشوار بود. بوشهر طی دوره‌های مختلف، جزء فارس و با بندرعباس جزء حكومت سواحل خلیج فارس و دریای عمان بود و سرانجام، با چند شهرستان دیگر فرمانداری كل، و در نهایت، استان (بوشهر) شد.

همچنین وضعیت شهرستانهایی نظیر بندرعباس و لنگه در پاره‌ای مقاطع مشخص نبود؛ مثلاً در مورد اخیر، این شهرستان چندین بار جابه‌جا شده است (جزء فارس، لار، استان ساحلی بنادر و جزایر، فرمانداری بوشهر، فرمانداری بنادر و جزایر عمان و در نهایت استان هرمزگان به حساب آمده است). برخی از جزایر خلیج فارس كه یا خالی از سكنه بودند و در محاسبات سرشماری به شمار نمی‌آمدند یا تابعیت متغییری در میان شهرستانهای جنوبی ایران داشتند، نیز از این دست بودند. در این مورد نیز از روش‌ دیگری بهره جستیم: با توجه به تركیب كنونی هر استان، سیر تغییرات تقسیمات كشوری واحدهای مورد نظر (كه در چند استان متفاوت واقع شده بودند) در آخرین استان در نظر گرفته شد. بدین ترتیب مثلاً لنگه را در استان هرمزگان بررسی كردیم؛ از همین رو در پاره‌ای موارد (مثل استان هرمزگان، بوشهر، و شهرستان‌های تویسركان و ملایر در استان همدان و...) به ناچار هر شهرستان به طور جداگانه بررسی شد تا به طور كامل به استان كنونی پیوست.

استانهای مركزی كشور (تهران، مركزی) نیز مسائل دیگری داشتند. استان تهران در سال 1326 تاسیس شده است؛ اما در مكاتبات از آن به عنوان استان مركزی نیز یاد می‌شود؛ حتی در برخی دوره‌های متأخر، مثلاً سرشماری سال 1345 بسیاری از شهرستانهایی كه اكنون در تركیب استان مركزی قرار دارند، جزء استان‌ تهران به حساب می‌آمدند. استان تهران در سال 1356، دوباره تأسیس و به فاصله یك سال، استان مركزی امروزی تشكیل می‌شود. مسئله اینجا بود: استانی را كه در فاصله سالهای 1326 تا 1357 از آن، گاه با نام تهران و گاه مركزی یاد می‌شود، در بررسی نهایی استان تهران امروزی بررسی كنیم یا در استان مركزی كنونی؟ خصوصاً درباره شهرهایی مانند ساوه، قم، قزوین و... كه در این سالها گاه در استان تهران و گاه در استان مركزی قرار داشتند.

برای حل این مسئله نیز پس از بررسی، ابتدا شهرستانهای مركزی استان (یعنی شهرستانهای تهران و اراك) در نظر گرفته شد و سپس شهرستانهایی كه در هنگام تاسیس استان تهران در سال 1326 وجود داشتند، به عنوان استان تهران، تا سال 1357 بررسی شدند. با این تفاوت كه زیرمجموعه‌های بسیار ریز شهرستانهایی كه بعدها جزء استان مركزی می‌شدند، بیان نشد و در نهایت، تحقیقات درباره استان تهران از سال 1357 تاكنون ادامه یافت تا به ترتیب شهرستانهایی مثل قزوین و قم، و... از آن جدا شد. جمع‌آوری اطلاعات درباره استان مركزی نیز با مركزیت شهرستانهای اصلی آن از سال 1285 پیگیری شد. به عنوان مثال اراك، ساوه، محلات، و ... هر یك در هر استانی كه بودند در بخش مربوط به همان استان بررسی شدند تا در نهایت در سال 1356 استان مركزی شكل گرفت و پس از آن، بررسی استان، شكل قاعده‌مندی به خود گرفت. با این روش، تاریخچه شهرستانهایی نظیر كاشان نیز كه در چند شهرستان جابه‌جا شده بودند، از آخرین استانی كه امروزه جزء آن است، پی گرفته‌ شد؛ با این تفاوت كه در هنگام الحاق به استان آخر (مثلاً اصفهان) ابتدا از چگونگی انتزاع آن از دیگر استانها و الحاق به استان جدید توضیحات مختصری داده شد.

بدین ترتیب با توجه به مسائل مختلف، راههای گوناگونی در بررسی استانها در پیش گرفته شد؛ چرا كه به یقین، استفاده از شیوه‌ای یكسان در بررسی استانها، با توجه به گوناگونی نحوه شكل‌گیری آنها، نمی‌توانست مؤثر باشد.با این روشها، كتاب سرگذشت تقسیمات كشوری ایران از 1285 تا 1385 كه با توجه به حجم آن، در چند جلد تنظیم شده است، 32 بخش (بخشهای استانهای سی‌گانه و نیز دو بخش آذربایجان‌ قبل از 1337 و خراسان قبل از 1383) دارد. در نمودار الف، بخشهای كتاب سرگذشت تقسیمات كشوری ایران در جلدهای مختلف آن آمده است.

دسته‌بندی مطالب

چگونگی و ترتیب دسته‌بندی مطالب در همه استانها از شكل واحدی تبعیت كرده است. بررسی درباره هر یك از استانها، دارای دو بهره است:

بهره اول، شامل سیر تغییرات استان از سال 1285 تا 1385 است (در موارد خاص این تاریخ مورد نظر تغییر می‌كند) و به طور كامل، تمامی تغییرات تقسیمات كشوری به صورت سالشمار بررسی می‌شود. این بهره، به فراخور مطلب و با توجه به تغییرات عمده هر استان، به بندهایی مجزا تقسیم می‌شود. وجود سه قانون مهم تقسیمات كشوری متعلق به سالهای 1286، 1316، و 1362 نیز گاه به تقسیم مطالب بهره اول برخی استانها به سه دوره از 1285 تا 1316؛ از 1316 تا 1362؛ از 1362 تا 1385 منجر شده است؛ همچنین با توجه به تغییرات عمده‌ای نظیر تأسیس فرمانداری كل، انتزاع شهرستانهایی برای تشكیل استان جدید و ...، تقسیم‌بندی‌های موضوعی دیگری نیز در طی مطالب بهره اول دیده می‌شود.

در آغاز بهره اول، استان كاملاً معرفی و اطلاعات مختصری درباره موقعیت جغرافیایی آن داده می‌شود. در پایان نیز در نگاهی كلی، چكیده‌ای از تغییرات مهم استان، ویژگیهای خاص آن و میزان افزایش و كاهش تعداد شهرستانها، بخشها، دهستانها و روستاهای ‌آن آمده است. همچنین در جدولهای انتهای كتاب، تمامی تغییرات، اعم از تأسیس، تغییر نام، انتزاع و الحاق، تبدیل و تجمیع در استان (از 1285 تا 1385)، فهرست‌وار و با ذكر نام و مشخصات و تاریخ بیان شده است. این جداول به واقع، هرگونه تغییر و تحولی را در استان به صورت دسته‌بندی نشان می‌دهند. تنها در جدول مربوط به انتزاع و الحاق، با توجه به گستردگی آن در سطح روستاها، به انتزاع و الحاق در سطح دهستان و بخش و شهرستان بسنده شده است.

تغییرات رخ‌داده در هر دوره‌ای به شكل نموداری در بهره اول آمده است. در حقیقت آخرین تغییرات هر استان پس از توصیف متن، در نمودارها نشان داده شده است. ویژگیهای اصلی این نمودارها به شرح زیر است: نام استانها در مركز و دایره‌ای شكل، شهرستانها در شكل بیضی، بخشها در شش‌ضلعی و دهستانها به شكل مستطیل نمایش داده شده‌اند و تمام واحدها از چپ به راست و به ترتیب حروف الفبا تنظیم شده‌اند. این نمودارها بعد از تغییرات مهم ترسیم گردیده است؛ مانند قانون 1316، تأسیس فرمانداری كل، تأسیس استان،‌و ... یا بعد از ارائه فهرستی از سرشماری‌ها، و نیز پس از سال 1369 كه سازمان و سلسله تابعیت عناصر و واحدهای تقسیمات كشوری مشخص شد. در پایان دوره مورد بررسی، یعنی پایان سال 1385 نیز، برای مشخص شدن آخرین ساختار تقسیمات كشوری استان یك نمودار ترسیم شده است. در این نمودار واحدهای تازه‌تأسیس نظیر شهرستان، بخش، دهستان و همچنین آخرین تغییر نامها مشخص شده است.

در میان دوره‌ها و بندها، در صورت امكان، از نقشه‌ای تاریخی كه نشان‌دهندة ساختار تقسیمات كشوری آن دوره باشد، بهره گرفته شده است. از همین رو، نقشه‌های منابع مهم جغرافیایی و نیز نقشه‌های سرشماری 1335، 1345، 1355، 1365، 1375، كه به وضوح تقسیمات كشوری استان را تا سطح دهستان، بخش، یا شهرستان نشان می‌دهند، با ذكر منبع به كار رفته‌اند. جدولها، نقشه‌ها، و نمودارها با شماره‌های مستقل و ترتیبی تا پایان جلد دیده می‌شوند.

چند نكته

در نظر گرفتن چند نكته زیر در مطالعه كتاب لازم است:

* تصویر نقشه‌های سالهای مختلف تنها به منظور معرفی شكل نقشه و محدوده هر منطقه است. در استفاده از این نقشه‌ها سه مطلب اساسی باید مدنظر قرار گیرد.

1. اصل منبع نقشه‌ها معرفی شده است كه خواننده می‌تواند به منظور استفاده به آنها مراجعه كند.

2. در پایان مجلدات كتاب، تمامی نقشه‌ها در یك مجلد و برای استفاده بهتر در قطع‌های اصلی تهیه و ارائه خواهد شد.

* مصوبات و قوانین مأخوذ از دفتر هیأت دولت، شماره و تاریخی مشخص دارد و به محل اخذ آنها اشاره‌ای نشده است؛ اما گزارشها و اسناد مراكز اسناد، نظیر سازمان اسناد ملی ایران به همراه شماره ثبت هر یك در سازمان مربوطه، آمده است.

* با توجه به تغییر نام اسامی واحدهای تقسیمات كشوری و استفاده از اشكال گوناگون یك نام (صحیح یا غلط) در دوره‌های مختلف، در اولین جایی كه نام مورد نظر ذكر شده، در پاورقی با علامت * و یا / صورت دیگر كلمه درج گردیده است. همچنین در برخی موارد از نشانة [] نیز در داخل متن برای ضبط صحیح كلمات استفاده شده است. باید در نظر داشت ذكر اسامی در این كتاب بر مبنای، اصل مصوبات و مدارك بدون تغییر در آنهاست و تنها در موارد مورد نیاز شكل صحیح كلمات در داخل [] نشان داده شده‌اند.بهره دوم در هر استان، پس از بهره اول می‌آید و به تقسیم‌بندی‌های جزئی و دسته‌بندی‌ شده‌ای اختصاص دارد كه بیان آن‌ها، در طی مطالب بهره اول، باعث ملال خاطر خواننده و از دست رفتن انسجام در ارائه كردن اطلاعات می‌شد.

این بهره شامل تمامی اطلاعاتی است كه پیوسته و متصل به مطالب بهره اول‌اند. بندهای مجزای آن، مطالب ریز و دقیقی را از سالهای 1285 تا 1385 به اطلاع خواننده می‌رساند. هر بند، خصوصاً بندهای متعلق به سالهای 1366 به بعد كه مطالب مجزا و همزمان وجود داشته است، به شماره‌های (1) و (2) و (الف) و (ب) و ... تقسیم شده است. از جمله مطالب این بندهاست: فهرست كامل اسامی واحدهای تقسیمات كشوری درج شده در كتب جغرافیایی، سرشماری‌ها، و نیز اسامی روستاهای دهستانهای تازه تأسیس هر استان. در درج اسامی این بهره نیز، ترتیب الفبایی در تمام مطالب مدنظر بوده است. این بهره، خود تاریخچه‌ای از اسامی واحدهای تقسیمات كشوری ارائه می‌كند. در ابتدای بهره دوم، تمامی بندها معرفی و در ابتدای هر بند نیز ویژگیها یا دشواریهای استفاده از فهرست‌ها و نیز منابع آنها بیان شده است.

در بهره دوم از علامت ( ) برای مركز دهستان، از علامت برای تغییر نام اسامی [جدید قبلی] و ... استفاده شده است.

به این ترتیب چگونگی استفاده، انتخاب و جستجوی مطالب كتاب به طریق زیر است:

* برای آگاهی از شیوه تدوین و چینش كتاب مقدمه

* برای آگاهی از منابع اصلی (اعم از كتب، سرشماری‌ها و ...) مقدمه

* برای آگاهی از مواد قوانین تقسیمات كشوری سالهای 1286، 1316، 1362 و بررسی قوانین و تحلیل محتوایی آنها تمهید

* برای آگاهی از اطلاعات كتب جغرافیایی دوره‌های مختلف درباره‌ تقسیمات كشوری تمهید

* برای آگاهی از چگونگی تبدیل ده استان به شهرستان‌های قانون 1316 به سی استان در سال 1385 تمهید

* برای به دست‌آوردن خلاصه‌ای از چگونگی تأسیس استان و انتزاع و الحاقهای خاص در آن ابتدای بهره اول هر بخش

* برای آگاهی از موقعیت جغرافیایی استان ابتدای بهره اول هر بخش

* برای آگاهی از اطلاعات توصیفی درباره چگونگی تغییرات تقسیمات كشوری استان اعم از سال ایجاد استان، شهرستانها، بخشها و دهستانها یا تغییر نامها و انتزاع و الحاقها، همچنین تبدیلها و تجمیع‌ها به ترتیب سالشمار از 1285 تا 1385 به همراه تاریخ و شماره مصوبات بهره اول هر بخش

* برای آگاهی بصری از آخرین تبدیل در سالهای مختلف در هر استان نمودارهای موجود در بهره اول هر بخش

* برای آگاهی از حدود شهرستانها و موقعیت آنها (در پاره‌ای موارد بخشها و دهستانها) در هر استان نقشه‌های موجود در بهره اول هر بخش

* برای آگاهی از فهرست كامل تأسیس واحدها، تغییر نامها، انتزاع و الحاقها و تبدیلها و تجمیع‌های استان از 1285 تا 1385 به صورت خلاصه جدولهای انتهای بهره اول هر بخش

* برای آگاهی از ریز اسامی واحدهای تقسیمات كشوری استان اعم از شهرستانها، بخشها، دهستانها و روستاها و نیز دیگر واحدها از 1285 تا 1385 به ترتیب سالشمار فهرستهای بهره دوم هر بخش

در خصوص طرحی كه این پژوهش بخشی از آن است، پیشتر اشارتی شد كه دارای دو قسمت اصلی و فهرست فصول و عناوین است. از آنجا كه فهرست فصول و عناوین شرح مفصلی است از مطالبی كه در بخش اول طرح آمده است، در این كتاب تنها فصل اول طرح را عرضه می‌كنیم، نیازی به ذكر فهرست فصول و عناوین نیست؛ اما ارائه كردن اصل به شرح زیر به منظور ثبت طرح ابتدایی این پژوهش و مقایسه تغییرات آن با دستاوردهای نهایی است؛ برای مثال ملاحظه می‌شود كه سال پایانی پژوهش در طرح اصلی 1380 است؛ حال آنكه پژوهش كنونی دامنه كار را به سال 1385 رسانده است.

http://www.cgie.org.ir/fa/news/9822