+0 به یه ن


گاه گداری در مسیر خریدن مجله یا روزنامه گذارم به سبزه میدان می افتد، افراد زیادی را می بینم که هر کدام با جعبه ای کوچک که در داخل آن تعدادی انگشتر چیده اند، مشغول فروش برای مشتریها می باشند و بعضی از آنها بساطی پهن کرده و مشغول فروش موبایل دسته دوم و بعضی با بساط کردن اشیا عتیقه، دوربین قدیمی دو چشم و دوربین های تک چشمی قدیم و سماورهای قدیمی با شکل و فرم های متفاوت و همین طور بساطی های تسبیح فروشان می باشد.
 این کار به ذاته بد نیست اما در کنار این به خاطر بیکاری فروش مواد خانه بر باد داده و فروش اشیا سرقتی دل آزار می گردد و نیز اجتماع بازنشستگان بر روی صندلیها و گفتگوی پیرمردان از رده خارج شده به قول خودشان و یا فرار کرده از خانه و یا شاید تفریح و سرگرمی پاتوق خود را با مقوایی در صندلی پیدا کرده اند و نگران روزهای آینده زندگی را سپری می کنند. هیچ کدام از اینها کافی یک پارک نیست اما آنچه که نادرست به نظر می آید ترکیب و درهم ریختگی است. اما ضلع شرقی سبزه میدان به نظر جالب می نماید بساطی کتاب و روزنامه فروشی که این بساط کتاب و دکه هدیتی است گرانبها که هرچه عمرش دراز باشد گواراتر است.
سبزه میدان قدیم هویت زنجان بود که متاسفانه با سلایق شهرداران و افراد غیرمتخصص و ناآشنا ویران گردید، شاید مسؤلین توجه نداشته باشند که هویت یک شهر تمام با داشته های قدیمی اصالت دارد نه با ساختن بنای جدید. هویت یک شهر با نام های قدیم با بناهای قدیم با درختان قدیم با کوچه های قدیم با غذاهای محلی با لباس محلی و با حرف های محلی و با اصطلاحات محلی شناخته می شود نه با ساختن مغازه های مدرن. در این بازسازی هر آنچه که متعلق به گذشته تاریخی مربوط می شود از بین می رود و ساکنان یک شهر با بالا رفتن سن دیگر نمی توانند نام های محله های جدید و خیابانهای جدید را یاد بگیرند و احساس غریبی می نمایند و دیگر زادگاه خود را نمی شناسند و هم چنان از نامهای قدیمی استفاده می کنند و استفاده از نامهای قدیمی مقادیر زیادی بار فرهنگی و اقتصادی و هویتی شهر را بعهده می گیرند.
 با نامهای جدید تمام گذشته تاریخی محو و فراموش می شود. بعنوان مثال اگر میدان پایین که قبلا میدان ورک چی بود، این نام می ماند، می توانستیم با توضیح کوتاهی بگوییم که در قدیم بام ساختمانها و بناها را گل اندود می کردند و پشت بام را ورک یا خار می ریختند و بعد از کوبیدن (سوآخ) گل را با کاه ترکیب کرده و به پشت بام می اندودند و در این محله خار فروشان هرکدام با بار استر (خار) در این مکان می فروختند. یا محله پالان دوزان پایین که با نامهای ناماَنوس که هیچ ارتباط تنگاتنگی ندارد اگر همان محله پالان دوزان نام گذاری می شد به نظر یک خاطره صنعتی سنتی از شهر را نشان می داد.
مگر نام خانوادگی رضاشاه، رضا انزلی یا رضا پالانی نبود که پالانی همان با توضیح زبان شناسی پهلوی نشد، و هیچ عیب و ایرادی نکرد. یا دگرمان ارخی که محله آسیاب قدیمی زنجان می باشد. نام محلات، معماری قدیم، نام مساجد، نام خیابان، نام چهارراه، سه راه، خانه ها و مکانهای قدیمی، همه تاریخ و شخصیت و هویت یک شهر را می سازند. مگر استثناهایی که باعث تلخ کامی و نامناسب بودن داشته باشد که به نظر می رسد آن هم با توضیحات کافی قابل حل باشد. به عنوان مثال اگر ما نام پشت کلیسا را در غرب زنجان یا محله جهودها را در جنوب غرب زنجان نگاه می داشتیم بخاطر می آوردیم که زمانی در زنجان مسیحیان نیز زندگی می کردندو همین طور یهودیان.
با دیدن کندن سبزه میدان بیاد سبزه میدان قدیم افتادم، بیاد آوردم ستونهای قدیمی سیمانی را با تسمه هایی که هر پنج،شش متر به هم پیوسته اند و دو شیر خوابیده، تاسف خوردم که اگر آنها بودند با ادامه طرح نوسازی امتداد سبزه میدان جدید چه خاطره خوبی داشته ایم سبزه میدان قدیم و سبزه میدان جدید.
دوستی تعریف می کرد می گفت سفری به آلمان کردیم، راهنمای تور بناهای دیدنی را یادآوری کرد و گفت به این آثار علامت بگذارید تا راهنما با اتوبوس شما را به مناطقی که علامت زده اید ببرد، در لیست از خیلی از بناها و معماریهای کشور آلمان بود، از موزه ها، قصرهای اشراف، چاپخانه های قدیمی، کتاب فروشی ها، تآترها و مجسمه ها و .... که تعداد زیادی توریست کارخانه آبجوسازی قدیم را انتخاب کردند سوار اتوبوس شدیم ما را به محله ایکه در آنجا در قدیم آب جو می ساختند بردند، ما در آنجا چیز زیادی ندیدیم، حیرت کردیم این همه آدم از جهان برای دیدن این بنا به اینجا آمده اند می گفت آنچه آنها می گفتند در واقع یک بشکه چوبی بزرگی بود که با نردبان به داخل آن می رفتند و در کنار آن پاتیل های طبقه طبقه برای نگاه داری انگور که درون این بشکه بزرگ چوبی می ریختند و در آنجا بعد از مدتی انگور دگرگون می شد و از شیر های کنار بشکه باز می کردند و بعد از گذراندن از سوراخهای ریز به شیشه ها می ریختند. دوستمان می گفت باور نمی کردم که از چندین تکه چوب این همه گردشگر دیدار کنند و برای آن به پول ایران مبلغ زیادی پول پرداخت کنند.
هدف از گفتن این موضوع نگاهداری از حرف ها و کارگاهها و مکانهای قدیمی و خانه های قدیمی می باشد. حال که اینک طرح سبزه میدان را شروع کرده اند از مسولین و کسانیکه دست اندرکار این کار می باشند تقاضا داریم که همه جانبه به این طرح بنگرند و جمیع جهات را در نظر بگیرند، آب و هوا، ترافیک، سردی و گرمی، برف و باران، شبکه کابلی(برق،تلفن،گاز و فاضلاب) و رفت وآمد وسایل نقلیه و پارکینگ و دیگر ملزومات و نمای داخلی و خارجی بنا در نظر بگیرند که بعدها پشیمان نشوند اگر این کار را می کردیم بهتر بود یا آن کار را می کردیم بهتر بود.
به نظر بنده بعنوان یک شهروند اگر زیرزمین خیابان طالقانی را خیابان یا تونل بزنند و همینطور خیابان زینبیه و خیابان ضلع غربی که اینک ایستگاه اتوبوس ها می باشد می توانند ارتباط خیابان امام را به شمال شهر فراهم کنند و همینطور از بار ترافیک کم کنند و در زیر زمین سبزه میدان جدید می توانند بطور تدریجی هرآنچه که لازم آمد بسته به نیازهای روز بسازند. از قبیل فروشگاه های متنوع، کارگاه های چاقو سازی، ملیله کاری، چاروق سازی، فرش و ابریشم بافی و تمام صنایع محلی و همینطور کتاب فروشی مربوط به استان زنجان، صنایع، آثار باستانی،سوغاتی، گردشگری،و لوازم مورد احتیاج یک شهر. اما سطح چندین هکتاری را می توان درخت های سایه سار و گل های مقاوم و چمن کاری کرد و در میان آنها صندلیهای چوبی و یک ست کامل برای ورزش تمامی سن ها، کودکان، جوانان و کهنسالان. و آب ریزگاه شبانه روزی و مسجد برای نمازگذاران و داروخانه و فروشگاه شبانه روزی. باشد که با ساختن طرح سبزه میدان جدید بتوانیم زنگان فراموش شده را از خواب دیرینه تاریخی بیدار نموده و حیاتی دوباره به این شهر غبار گرفته و فراموش شده بدمیم.خنده دار است که این طرح کوچک این همه به درازا کشیده میتوان گفت که این طرح کوچک در مقابل طرح نواب تهران که هزار برابر از آن کوچکتر است یا تونلها و پل های چند طبقه و یا متروی تهران و یا طرحهای دیگر شهرستانها مانند تبریز و اصفهان چه اندازه کوچک است. 
امیدوارم که این سرآغاز طرح ها و پروژه های جدیدی گردد. و نیز طرح ها دراز مدت نباشد که بعدا فراموش شود و علی ماند و حوضش.
دست و پای تمام دست اندرکاران و مسولین را از دور می بوسم.



http://yanlizbirqiz.blogfa.com http://azyurd.blogveb.com/