همواره برای انكه به قدمت تاریخی ملتی و یا فرهنگی پی برد بایست چند فاكتور ازجمله موارد را در نظر داشت:
1- انتروپونیم ( اسامی اشخاص )
2- كوسمونیم ( اسامی ستارگان و كواكب)
3- ائتونیم ( اسامی طایفه ها و قبایل)
4- هیدورنیم ( اسامی كوهها و رودخانه ها و ...)
5-فیتونیم ( اسامی گیاهان )
6- زئونیم ( اسامی حیوانات)
7- توپونیم ( اسامی جغرافیائی)
اكنون با توجه به این فاكتورها، آیا در زبان توركی
برای كدامیك از این موارد دارای اسامی خاص و یا استثنائی نمی باشد و از دیگر زبان
ها عاریت گرفته شده است؟ بجز در موارد خاص و اندك و ان هم اجسام و اشیاء جدید الكشف. اما
درفارسی بسیاری از این اسامی عاریت گرفته از توركی و عربی می باشد.
عباد ممی زاده (آغداشلی)
توپونیمشناسلیق ایكی سؤزدن عمله گلمیشدیر: «توپو» و «نیم». توپو جغرافی رئلیئف[1]
آنلاییشینی ایفاده ائدیر. «نیم» ایسه آد معناسینی وئریر. بئلهلیكله
«توپونیمشناسلیق» جغرافی رئلیئفی بیلدیرن آدلار حاققیندا علم دئمكدیر.
معلومدور كی، بو آدلار، یعنی جغرافی رئلیئفی بیلدیرن آدلار (بوندان سونرا
ایسه محض «جغرافی آدلار» فورماسیندا استفاده ائدهجهییك) معین تاریخه
مالیك اولماقلا یاناشی هم ده مشخص سؤز واحدلریندن عمله گلدیكلری اوچون
دیلچیلیك باخیمیندان دا معین خصوصیتلره مالكدیرلر. دئمك بئله بیر
نتیجهیه گلمك اولار كی، توپونیمشناسلیق جغرافی آدلارین تاریخی و دیلچیلیك
باخیمیندان اؤیرهنیلمهسی، داها دوغروسو، فارس دیلینده
موددا اولان «وجه تسمیه اسامی جغرافیایی» دئمكدیر. بونو دا قید
ائتمهلیییك كی، توپونیمشناسلیق «خصوصی آدلاری اؤیرهنن علم ساحهسی»نین
یعنی اونوماستیكانین بیر حصهسی حساب اولونور.
به گزارش خبرنگار اویان نیوز، فعالین ملی – مدنی آذربایجانی شهرستان مرند نسبت به نام گذاری مدرسه ای به نام “خلیج فارس ” در منطقه ی ولیعصر این شهر اعتراض و در اقدامی نمادین تابلوی سردر آن را مخدوش نمودند.
پیشتر خیابانی با همین نام در شهر مرند نام گذاری شده بود كه با اعتراض مردم و فعالین آذربایجانی روبه رو گردید.
فعالین آذربایجانی خواستار نامگذاری این خیابان به “دریاچه ی اورمیه” بودند كه به دلیل بی توجهی مسئولین امر، در چندین نوبت اقدام به تغییر نام آن نمودند.
فعالین آذربایجانی بر این باورند كه طی صد سال اخیر نامگذاری اماكن و معابر در شهرهای آذربایجان به صورت هدفمند از اسامی غیر بومی انتخاب می شود.
به اعتقاد ایشان، این عمل موجب فراموشی اسامی اصیل در این مناطق شده و در گذر زمان باعث بروز بحران های هویتی در میان جوانان می گردد.
دورنا نیوز- سرویس سیاسی و اجتماعی : اورمیه را میتوان به عنوان یكی از بزرگ ترین شهر های ترك نشین ایران و از كهن ترین سكونتگاه های تركان آذری،و به عنوان پایتخت فرهنگی آذربایجان و میراث دار فرهنگ غنی و دیرین آذربایجانی،نمودی واقعی از یك شهر با اصالت تركی-ایرانی و با پیشینه ی كهن در نظر گرفت،چرا كه با نگاهی كوتاه در تاریخ دیرین این شهر میتوان به خوبی به ریشه ی تركی اورموی ها پی برد.از این رو به هر نقطه ای از شهر كه بنگریم،ویژگی ها و مشخصه های دال بر این موضوع خواهیم یافت.ویژگی هایی هم چون :حاكمیت زبان تركی در شهر،مساجد با قدمت شیعیان،خانه ها و مدارس كهن،بنا های تاریخی مربوط به سلسله های ترك تبار،مقبره های بزرگان دینی و فرهنگی آذربایجان و …كه هركدام در جای خویش نشان از هویت اورمیه و مردمانش می باشند.
اما مهم ترین و بارزترین نشانه ی هویت تركی اورمیه،نام های اصیل و باقدمت تركی خیابان ها،محلات،مساجد و سایر نقاط شهر میباشند كه به عنوان شناسنامه و سندی محكم و با اعتبار ،بازگو كننده ی واقعیتی هستند كه امروزه عده ای دوست و دشمن،آن را انكار كرده و برای توجیه عمل خویش به تحریف تاریخ و داستان پردازی متوسل میشوند!نام هایی كه به طور صریح و آشكار و با زبان بی زبانی،پرده از هویت اصیل اورمیه كه همانا هویت تركی ایرانی میباشد،برداشته و تیر خلاص را به ادعاهای پوچ و بی اساس یاغیان و اشرار و دیگر فتنه جویان و قومیت گرایان زده و آب پاكی را بر خرافه گویی ها و تاریخ سازی های آنان میریزد.
بی شك هر شهری چه كوچك و چه بزرگ،هویت و فرهنگی را به ارث می برد كه با آن متولد و توسعه یافته باشد،چه برسد به اورمیه،این شهر اصیل كه هر صفحه از تاریخ پر شكوه و غرور آمیزش نشان از فرهنگ اصیل تركی آذربایجانی میباشد،و هیچ گونه نشانی از ادعاهای امروز جریانات منسوب به قومیت گرایان آریائی در آن دیده نمیشود!
اما طبق یك ضرب المثل قدیمی تركی كه میگوید:آلمانی ایچیندن قورد یییر!از چند سال قبل شهرداری محترم اورمیه به همراه شورای اسلامی ،به عنوان مهم ترین نهاد های تصمیم گیری واجرایی شهر،كه حفظ و حراست از هویت تاریخی و فرهنگ اصیل شهر بر دوششان سنگینی میكند،پیش دستی كرده و همگام و حتی چند قدم جلوتر از طمع كاران و حریصان به هویت شهر اورمیه،اقدام به تغییر نام های تركی خیابان ها و محلات اورمیه میكنند و عملا ادامه ی مسیر را برای تاریخ سازی های جریانات پان آریائیسم و جریانات منسوب به اشرار هموار میكنند!این اقدام شهرداری و شورای شهر اورمیه،كه همواره خود را نهادی كوشا و فعال در مسیر توسعه و آبادی شهر در حوزه های عمرانی و فرهنگی قلمداد میكنند(!!!)به منزله ی اقدامی غیر اصولی و خلاف انتظار اذهان عمومی ،عملا تیشه بر ریشه ی هویت تاریخی اورمیه زده و زمینه های نابودی كامل آن را فراهم می آورد.جای بسی تعجب و افسوس دارد كه چرا باید نهادهایی هم چون شهرداری و شورای شهر،كه خود بهتر و دقیق تر از همگان بر واقعایت تاریخی اورمیه واقف هستند،با این اقدام عجیب و وحدت شكن خویش،داشته های فرهنگی بومیان ترك تبار شهر را قربانی ادعاها و دروغ پردازی های عده ای كنند،كه از سالیان سال آرزوی چیره شدن بر اورمیه و تغییر هویت اصلی و تركیب قومی شهر را داشته و دارند،و در این راه بار ها با توسل به خشونت و و خوی و خصلت شرارت و یاغی گری،به جان مردمان اورمیه افتاده و آنان را به خاك و خون كشیده اند،و امروزه نیز دست از شرارت و یاغی گری بر نداشته و هویت تركی اورمیه را آماج تحریفات و تاریخ سازی های خویش قرار میدهند!با وجود چنین شرایطی آیا این وظیفه ی شهرداری و شورای شهر اورمیه نیست كه با اتخاذ تدابیری در جهت حفظ و گسترش فرهنگ آذربایجانی و حراست از هویت تركی شهر،با چنین اقداماتی مقابله به مثل كرده و از داشته های عظیم فرهنگی مردم اورمیه حفاظت كنند؟پس چرا این نهادها اختیارات و امكانات لازم را در راهی مورد استفاده قرار میدهد كه هویت اورمیه را به خطر میاندازد؟!؟
زمانی كه این دو نهاد به جای استفاده از اسامی مشاهیر و نام آوران آذربایجان برای نام گذاری خیابان ها و محلات كه یكی از خواسته های دیرین مردم شهر از شورای اسلامی و شهرداری اورمیه میباشد،از اسامی مشاهیر سایر مناطق ایران بهره میبرند،اقدام به حذف نام های تركی موجود در شهر،خشم همگان و به ویژه دلسوزان هویت اصیل شهر را برانگیخته ،و باعث نارضایتی ترك زبانان شهر كه بیش از ۸۵%ساكنین شهر را در كنار مهاجرین تشكیل میدهند،میشوند.آیا این عمل یعنی جایگزینی نام های فارسی به جای نام های تركی موجود در شهر،دنباله روی از سیاست های ضد تركی جریانات پان آریائیسم نمیباشد؟اگر این گونه نیست،پس این نهادهای پر ادعا درحوزه ی فرهنگ چه دلیلی برای این اقدام خویش دارند؟
لازم است تا از این دو نهاد این سوال را مطرح كنیم كه مسئولین محترم!تغییر نام های تركی در اورمیه به چه قیمت؟شما بر اساس چه اصول و منطقی،تبر بر دست در حال قطع ریشه های تاریخی و قدیمی شهر یعنی نام های تركی خیابان ها و محلات شهر ،هستید؟آیا نباید این اقدام شما را در راستای هویت زدایی شهر قلمداد كرد؟مگر ترك زبانان این شهر ایرانی نیستند كه این گونه علم مبارزه با هویت دیرین آنان را برافراشته و با اقدامات نسنجیده ی خویش در حال نابودی آن هستید؟!؟بی شك تاریخ خود این روز ها و این اقدامات شما را ثبت و تحویل آینده گان خواهد داد تا نسل های بعدی بدانند كه چه كسانی مسبب نابودی هویت دیرین شهر همیشه آذربایجانی اورمیه بوده اند!
در پایان لازم است،تا اسامی تعدادی از خیابان ها و محلات اورمیه را كه توسط شهرداری محترم و شورای شهر تغییر نام یافته و به نوعی هویت زدایی شده اند را به اطلاع شما خوانندگان گرامی برسانیم،و این نكته را یاد آور میشویم كه اكنون وظیفه ی تك تك شهروندان اورمیه ای این است كه با حفظ نام های اصیل شهر در زبان گفتاری خویش با این اقدام نابخردانه مقابله كنند.باشد كه روزی مسئولین این شهر كه رسالت اصلی خویش در قبال فرهنگ دیرین آذربایجانی شهر از یاد برده و فراموش كرده اند،به خود آیند و ببینند كه چگونه با دستان خویش در حال نابودی هویت اصلی شهر و مصادره آن به سود دشمنان قسم خورده ی این آب و خاك میباشند!
نام اصیل و قدیمی |
نام تحریف شده |
آغا قبیری |
وحدت |
خزران داروازه سی |
دروازه مهاباد |
یئددی اولر |
بابا ساعی |
یئددی دئییرمان |
ملت |
دوقوز پله بوزخاناسی |
یخچال نه پله |
فلكه جئیران |
۱۷ تیر |
گول اوسته |
میدان امام حسین(ع) |
دوقوز پله |
نه پله |
اوچ گونبز |
سه گنبد |
عسگر آبادی |
بعثت |
بازار باش |
میدان جانبازان |
اقبال الدوله |
میدان امام |
طرزی افشار |
طرزی |
نوگئچر |
پنجراه |
چارباش |
چهاربخش |
باغ مئشه |
بنی هاشم |
تورپاق قالا داروازا سی |
شهباز یك |
ارخ قیراغی |
پزشكیان |
بالوو داروازاسی |
میدان شهدا |
قویون كورپوسو |
۱۴شهید |
و ده ها مورد دیگر… |
بچه كه بودم، هر وقت سرئین می رفتیم، آبدرمانی گوز سوئی رو واسه آبتنی انتخاب می كردیم. آخه خلوت بود و تمیز. اما بزرگ كه شدم، رفتم سرئین. گوز سوئی هم بزرگ شده، اسمش هم عوض شده "آب چشم"!
منبع: خوراسان
بیگانگان
سرباز كچل و بی سوادی را كه در طویله قاجاریان اسب ها را قشو می كشید به
او لقب پهلوی دادند و بر تخت پادشاهی نشاندند. همزمان با حكومت رضا پالانی
روند فارس سازى شروع شد واسامىَ شهرها، روستاها، كوهها، رودخانه ها و ...
از تركی به فارسی جعل گردید.
دردوران
پلانی ها با پیشنهاد محمدعلى فروغى كه دشمنى بیمارگونه اى با قاجارها و
تركهاى ایران داشت،"كمیسیون جغرافیا" وابسته به فرهنگستان ایران ایجاد شد.
وظیفه این كمیسیون " تبدیل اسامى بیگانه به فارسى" اعلام گردید. هدف
كمیسیون از" بیگانه" در درجه اول واژگان تركى و در درجه دوم عربی بود.
بعد
ازانقلاب سیاست های چركین و ضد تركی شاهنشاهی در زیر شعارهای اسلامی ادامه
یافت و در خراسان اسامی برخی مناطق، كوهها و حتی پلها از تركی به فارسی
جعل شد.
" قاراداغ" در منطقه سرخس به " پست كوه" جعل شد.
در شیروان " قاراول داغی" به " شیر كوه" جعل گردید.
برای " یاریم تپه" در دره گز، نام من درآوردی" بندیان" اختراع شد.
" تونل باباامان" به " تونل گلستان" جعل گردید.
در شیروان" قاراكال كؤپروسو" تبدیل به" پل شیركوه " شد.
http://yanlizbirqiz.blogfa.com http://azyurd.blogveb.com/